Brynów - krajobraz i otoczenie
Piękne i zadbane otoczenie oraz warunki do uprawiania sportów i rekreacji są gwarancją harmonijnego życia i rozwoju.
Brynów to wyjątkowa dzielnica Katowic.
Przestrzeń otoczona zielenią - z jednej strony sąsiaduje z Katowickim Parkiem Leśnym, a z drugiej Lasy Panewnickie.
Sercem dzielnicy jest Park im. Tadeusza Kościuszki. W pobliżu znajduje się rezerwat przyrody Las Murckowski.
Brynów przecinają liczne ścieżki spacerowe i trasy rowerowe, dostępne są
baseny i kąpieliska.
Basen Brynów
Baseny i kąpieliska Katowice
Ze względu na walory środowiskowe i dobrą infrastrkturę, Brynów jest od kilku lat
placem budowy nowych inwestycji mieszkaniowych - nowoczesnych osiedli i indywidualnych projektów.
Park im. Tadeusza Kościuszki
Jak podaje Wikipedia: "największy teren parkowy w granicach administracyjnych miasta. Park rozciąga się między ulicami: T. Kościuszki, Mikołowską i Górnośląską.
Zajmuje powierzchnię 72 ha. Dzięki swej lokalizacji na skraju centralnych dzielnic miasta należy do najchętniej odwiedzanych terenów rekreacyjnych.
W sąsiedztwie mieści się nowoczesny i funkcjonalny Basen Brynów,
jeden z ponad 20 basenów w Katowicach
Stylistyką nawiązuje do ogrodów – parków angielskich, co podkreśla charakter alei róż, a poprzez rozwiązania kompozycji kwiatowych na klombach i pergolach do ogrodów klasycznych.
Wzdłuż ul. Kościuszki rosną rododendrony i azalie. Pierwotny drzewostan parku stanowią głównie brzozy i sosna.
Mniej licznie występują zasadzone w późniejszym czasie: grab, buk, lipa drobnolistna, klon pospolity, jawor, czeremcha pospolita, trzmielina pospolita i kalina koralowa
oraz gatunki obce: tuja, katalpa, topola, pęcherznica, złotokap, laurowiśnia, wiśnia piłkowana z Chin i inne. W sumie ponad 90 gatunków i odmian drzew i krzewów.
Po zmroku park oświetlają stylowe latarnie.
Początki parku sięgają 1888 r., kiedy powstał tutaj park miejski na obszarze 6 ha wydzielonych z podmiejskiego lasku. W latach 1894−1895 zaczęto przekształcać go w Süd Park (pol : Park Południowy),
dzięki czemu poszerzono zakres uporządkowanych terenów zielonych. Tereny te sięgały aż do Wzgórza Beaty, gdzie w 1903 r. wzniesiono 20-metrową Wieżę Bismarcka,
jedną z trzech postawionych w tym czasie na Górnym Śląsku. W 1903 r. miasto wydzierżawiło teren o powierzchni 56 ha od niemieckiego przemysłowca Thiele-Wincklera na 100 lat.
W pierwszym okresie wytyczono parę ścieżek spacerowych, posadzono drzewa i ustawiono ławki."
"W 1910 r. Magistrat Miasta Katowice udzielił pomocy materialnej na zadrzewienie alei wzdłuż Beatestraße (dzisiejsza ul. T. Kościuszki),
zwanej w latach dwudziestych XX wieku Promenadą Kościuszki. Wtedy oprócz pierwotnie tutaj rosnących brzóz i sosen pojawiły się inne gatunki drzew.
14 czerwca 1912 r. połączono Park Południowy z katowickim rynkiem linią tramwajową, która kończyła się z początkiem parku (tuż za obecną Aleją Górnośląską,
gdzie po wschodniej stronie ul. Kościuszki powstała zajezdnia tramwajowa). Duże zasługi w rozbudowie i zagospodarowaniu parku miał doświadczony ogrodnik Paul Sallmann,
który od 1913 r. przez kilkanaście lat był dyrektorem Ogrodów Miejskich w Katowicach.
W 1925 r. nadano parkowi imię Tadeusza Kościuszki. W tym czasie umieszczono medalion z portretem Naczelnika i tablicę poświęconą Tadeuszowi Kościuszce na Wieży Bismarcka.
Zaprzestano też używania nazwy Wieża Bismarcka, zmieniając nazwę na wieża widokowa. Ostatecznie wieżę rozebrano w 1934 r., a jej elementy wmurowano w fundamenty budowanej właśnie katedry katowickiej.
Pod koniec lat 30. XX wieku w rejonie Wzgórza Beaty zaczęto tworzyć zalążek skansenu. Sprowadzono wówczas do parku drewniany spichlerz z 1688 r. wybudowany w Gołkowicach w powiecie
wodzisławskim (spalił się w latach 70. XX w.) i drewniany kościółek z Syryni, wsi leżącej również w powiecie wodzisławskim. W latach 30. XX wieku na Wzgórzu Beaty stanął przeniesiony
z Syryni drewniany Kościół św. Michała Archanioła z dzwonnicą (na zdjęciu).
W okresie zimowym przy szczycie na terenie parku otwarty jest niewielki tor saneczkowy.
W Parku ponadto znajduje się Wieża spadochronowa, w związku z którą rozpowszechniona była legenda (czytaj w zakładce HISTORIA),
jakoby z wieży 4 września 1939 roku grupa harcerzy podjęła
desperacką próbę obrony centrum Katowic przed nacierającymi od południa oddziałami 239 Dywizji Piechoty Wehrmachtu." Źródło: Wikipedia
Katowicki Park Leśny
Źródło: Wikipedia. Rozległy obszar leśny rozciągający się od centralnej części Katowic po południowe kresy miasta. Jest to największy obszar zielony Katowic.
Nosił imię Romana Stachonia. Od typowych parków miejskich odróżnia go nieregularna, pierwotna forma znacznej jego części.
Swoim zasięgiem obejmuje dzielnice i osiedla: Muchowiec, Brynów, Giszowiec, Ochojec. Łączy się on z pozostałymi terenami zielonymi miasta takimi jak:
Park Kościuszki, Las Murckowski czy rezerwat przyrody Ochojec. Jest to zarazem teren leśny należący do leśnego pasa ochronnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.
Zachowały się tutaj rdzenne gatunki roślinne i zwierzęce.
W jego skład wchodzi Dolina Trzech Stawów, stanowiąca zagospodarowany teren rekreacyjno-wypoczynkowy.
Występują tu fragmenty lasów łęgowych i mieszanych. est to obszar nie tylko rozległy zapewniający miejsce schronienia i bazę pokarmową dla licznych przedstawicieli fauny ale również stosunkowo różnorodny.
Występowanie wielu różnych biotopów takich jak niewielkie cieki, zbiorniki wodne, podmokłe lasy i zbiorowiska łąkowe, sprawia, iż zapewnione są wymogi siedliskowe dla zwierząt.
Mieszczą się tutaj lęgowiska wszystkich płazów odnotowanych w granicach miasta.
Cały obszar leśny przecięty jest licznymi ścieżkami pieszymi i rowerowymi. W parku przebiega kilka szlaków turystycznych PTTK:
- szlak turystyczny żółty - Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego
- szlak turystyczny niebieski - Katowicki Szlak Spacerowy
- szlak turystyczny czarny - Szlak Parkowy
Rezerwat przyrody Las Murckowski
Leśny rezerwat przyrody chroniący pozostałości dawnej Puszczy Śląskiej. Został utworzony 18 grudnia 1953 roku na powierzchni 7,04 ha, a powiększony w 1989 roku. Ma powierzchnię 100,67 ha.
Obszar rezerwatu podlega ochronie czynnej. Rezerwat nie posiada wyznaczonego obszaru otuliny.
Rezerwat składa się z dwóch części odgraniczonych czteropasmową drogą szybkiego ruchu Katowice-Bielsko Biała (ulica Bielska).
Fragment rezerwatu graniczący z kopalnią „Murcki” i drogą stanowi starszą część rezerwatu, druga część rezerwatu wchodząca w skład zwartego kompleksu leśnego stanowi część nowszą.
Obszar rezerwatu posiada urozmaiconą rzeźbę terenu. Znajduje się on na stokach Wzgórza Wandy (350 m n.p.m.) pofałdowanych dolinami potoków. Na terenie rezerwatu znajdują się źródliska potoku Przyrwa.
Na obszarze rezerwatu rośnie bukowy starodrzew mający ponad 150 lat z licznymi pomnikowymi okazami buków i dębów. Bogaty jest świat zwierzęcy, reprezentowany m. in. przez wiele gatunków ssaków i ptaków.
Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i społecznych fragmentu lasu mieszanego o cechach naturalnych, położonego w bezpośrednim sąsiedztwie aglomeracji przemysłowej.
Flora naczyniowa rezerwatu liczy 210 gatunków, w tym objęte ochroną ścisłą i częściową. Rzadkie gatunki zwierząt są reprezentowane przez 33 gatunki objęte ochroną prawną.
Zagrożeniem dla rezerwatu, a zwłaszcza jego części położonej na zachód od ul. Bielskiej, jest niekorzystne oddziaływanie ruchu samochodowego, sąsiednich terenów przemysłowych i rekreacyjnych
oraz wpływów podziemnej eksploatacji węgla (prognozowane odkształcenia II i III kategorii oraz osiadania do 6 m)
Źródło: Wikipedia
Lasy Panewnickie
Kompleks leśny znajdujący się na granicy Katowic, Mikołowa, Rudy Śląskiej i Chorzowa, stanowi północny przyczółek dawnej dziedziny książąt pszczyńskich − Lasów Pszczyńskich (Puszcza Śląska),
obecnie w Leśnym pasie ochronnym GOP, zarządzany przez Nadleśnictwo Katowice z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach (leśnictwa: Zadole, Panewnik i Śmiłowice).
Na terenie lasów znajduje się Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Uroczysko Buczyna” oraz zbiornik wodny Starganiec (dawny ośrodek wodno-rekreacyjny katowickiej Huty Baildon).
Przez lasy przepływają: Kłodnica, Ślepotka i Potok Jamna.
Przed II wojną światową zbudowano na terenie Lasów Panewnickich polowe schrony piechoty, tzw. „Urbany”.
Stanowiły część południowego skrzydła Obszaru Warownego „Śląsk” (odcinek „Mikołów”). Ostatnią inspekcję przeprowadził w kwietniu 1939 dowódca Armii „Kraków” gen. bryg. Antoni Szylling.
W Lasach Panewnickich w 1939 rozstrzeliwano i chowano skrycie powstańców śląskich i harcerzy.
Pomniki upamiętniające te egzekucje znajdują się w lesie oraz na cmentarzu komunalnym w Ligocie − Pomnik Obrońców Katowic.
Przez Lasy Panewnickie przebiega Szlak Bohaterów Wieży Spadochronowej. W Lasach Panewnickich w bunkrze-ziemiance ukrywali się w latach 1943-1944 partyzanci katowickiego
inspektoratu Armii Krajowej z oddziału ppor Wiesława Andryszaka pseud. „Wieś”. Kryjówkę wysadzono 9 lutego 1944. W 1994 w jej miejscu ustawiono głaz-pomnik.
Z odpadów produkowanych przez kopalnię „Halemba” z Rudy Śląskiej, począwszy od lat 60. XX w., usypana została tzw. Hałda Panewnicka.
Ma wysokość ok. 12 metrów i zajmuje powierzchnię ok. 100 hektarów. W ramach unijnego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, kosztem 30 mln zł,
do 2026 planuje się rewitalizację tego terenu i likwidację hałdy. Hałda była eksploatowana przez miłośników quadów i sportów motorowych.
Przez Lasy Panewnickie przebiegają również Szlak Dwudziestopięciolecia PTTK oraz Szlak Krawędziowy GOP. Na terenie lasów wytyczone są trasy rowerowe (numery 2, 5 oraz 122).
Na terenie lasów od 2012 odbywa się organizowany przez Akademię Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach cykliczny Panewnicki Dziki Bieg.
Źródło: Wikipedia
